Status
Afgelopen
Belgian Cancer Registry (BCR) voerde in 2021 een onderzoek uit om het effect van deelname aan het Vlaamse Bevolkingsonderzoek Borstkanker op borstkankerspecifieke mortaliteit en de relevantie en haalbaarheid van een observationele studie met als eindpunt algemene mortaliteit te onderzoeken. Het onderzoek werd uitgevoerd in opdracht van de Vlaamse overheid in samenwerking met het Centrum voor Kankeropsporing (CvKO), de mutualiteiten en enkele internationale experten.
De Vlaamse Overheid lanceerde het Bevolkingsonderzoek Borstkanker in 2001. Sindsdien werd het geëvalueerd aan de hand van verschillende structuur- en procesindicatoren (Goossens et al., 2019). Het effect van deelname op harde eindpunten zoals mortaliteit werd echter nog niet onderzocht. Hiervoor is borstkankerspecifieke mortaliteit de meest gebruikte uitkomstmaat en tegelijk diegene waarvoor het grootste effect wordt verwacht, maar sommige experten vinden dat dit eindpunt slechts een onvolledige evaluatie van de potentiële voor- en nadelen van screening mogelijk maakt. Zij bevelen daarom aan om bij het evalueren van een bevolkingsonderzoek ook het effect op de algemene mortaliteit te onderzoeken.
Om het effect van deelname aan het Vlaams Bevolkingsonderzoek Borstkanker op borstkankerspecifieke mortaliteit te meten, werd een observationele case-referent studie uitgevoerd op basis van gegevens uit het screeningsprogramma aangevuld met beschikbare administratieve gegevens verkregen van het InterMutualistisch Agentschap (IMA) zoals oorzaakspecifieke sterftecijfers en kankerregistratiegegevens. Van alle vrouwen die van 2005 tot 2012 tot de doelgroep van het bevolkingsonderzoek behoorden, werden diegenen die tussen 2005 en 2017 aan borstkanker overleden en voor hun diagnose in aanmerking kwamen voor screening, als cases beschouwd. Voor elke case werden vier vrouwen uit dezelfde populatie gebruikt als referent. Analyses van de associatie tussen borstkankerspecifieke mortaliteit en deelname aan het bevolkingsonderzoek werden gecorrigeerd voor mogelijke beïnvloedende factoren (socio-economische status, jaar van diagnose en leeftijd).
Wat betreft het effect van deelname op algemene mortaliteit werd een grondige literatuurstudie uitgevoerd en is er overleg geweest met internationale experten. Daarnaast werd de haalbaarheid onderzocht van een observationele studie met oversterfte en/of andere doodsoorzaken dan borstkanker als uitkomstmaat. Vanwege onder andere methodologische belemmeringen moest echter geconcludeerd worden dat een analyse van de associatie tussen deelname en algemene mortaliteit niet kon worden uitgevoerd.
De resultaten van dit project werden gerapporteerd aan de Vlaamse Overheid en gepresenteerd aan de Vlaamse werkgroep Bevolkingsonderzoek Borstkanker. Resultaten over het effect van deelname op borstkankerspecifieke mortaliteit werden gepubliceerd in een wetenschappelijk tijdschrift.
Bronvermelding:
Goossens, M., De Brabander, I., & Kellen, E. (2019). Flemish breast cancer screening programme: 15 years of key performance indicators (2002-2016). BMC Cancer, 19(1):1012. https://doi.org/10.1186/s12885-019-6230-z.
De Vlaamse Overheid lanceerde het Bevolkingsonderzoek Borstkanker in 2001. Sindsdien werd het geëvalueerd aan de hand van verschillende structuur- en procesindicatoren (Goossens et al., 2019). Het effect van deelname op harde eindpunten zoals mortaliteit werd echter nog niet onderzocht. Hiervoor is borstkankerspecifieke mortaliteit de meest gebruikte uitkomstmaat en tegelijk diegene waarvoor het grootste effect wordt verwacht, maar sommige experten vinden dat dit eindpunt slechts een onvolledige evaluatie van de potentiële voor- en nadelen van screening mogelijk maakt. Zij bevelen daarom aan om bij het evalueren van een bevolkingsonderzoek ook het effect op de algemene mortaliteit te onderzoeken.
Om het effect van deelname aan het Vlaams Bevolkingsonderzoek Borstkanker op borstkankerspecifieke mortaliteit te meten, werd een observationele case-referent studie uitgevoerd op basis van gegevens uit het screeningsprogramma aangevuld met beschikbare administratieve gegevens verkregen van het InterMutualistisch Agentschap (IMA) zoals oorzaakspecifieke sterftecijfers en kankerregistratiegegevens. Van alle vrouwen die van 2005 tot 2012 tot de doelgroep van het bevolkingsonderzoek behoorden, werden diegenen die tussen 2005 en 2017 aan borstkanker overleden en voor hun diagnose in aanmerking kwamen voor screening, als cases beschouwd. Voor elke case werden vier vrouwen uit dezelfde populatie gebruikt als referent. Analyses van de associatie tussen borstkankerspecifieke mortaliteit en deelname aan het bevolkingsonderzoek werden gecorrigeerd voor mogelijke beïnvloedende factoren (socio-economische status, jaar van diagnose en leeftijd).
Wat betreft het effect van deelname op algemene mortaliteit werd een grondige literatuurstudie uitgevoerd en is er overleg geweest met internationale experten. Daarnaast werd de haalbaarheid onderzocht van een observationele studie met oversterfte en/of andere doodsoorzaken dan borstkanker als uitkomstmaat. Vanwege onder andere methodologische belemmeringen moest echter geconcludeerd worden dat een analyse van de associatie tussen deelname en algemene mortaliteit niet kon worden uitgevoerd.
De resultaten van dit project werden gerapporteerd aan de Vlaamse Overheid en gepresenteerd aan de Vlaamse werkgroep Bevolkingsonderzoek Borstkanker. Resultaten over het effect van deelname op borstkankerspecifieke mortaliteit werden gepubliceerd in een wetenschappelijk tijdschrift.
Bronvermelding:
Goossens, M., De Brabander, I., & Kellen, E. (2019). Flemish breast cancer screening programme: 15 years of key performance indicators (2002-2016). BMC Cancer, 19(1):1012. https://doi.org/10.1186/s12885-019-6230-z.
Kankerscreening